Chciałabym w kilku zdaniach wytłumaczyć bardzo istotny wątek ajurwedy, mianowicie na czym polega różnica między doszą a prakriti, ponieważ bardzo często oba te terminy są mylone.
Dosze (vata, pita, kapha) są przejawem 5 żywiołów, i posiadają ich właściwości. Vata- energia ruchu, jest mobilna, lekka, sucha, szorstka i zimna. Pita – energia transformująca, jest gorąca, wilgotna, lekka. Kapha – energia spójności, jest statyczna, spajająca, ciężka, zimna i wilgotna. Dosze to subtelne energie; to siły tworzące i zarządzające naszym ciałem i umysłem. „Krążą” w całym organizmie, kierując funkcjami w naszym ciele i umyśle.
Może to pozwoli na lepsze zrozumienie czym sa dosze:
- vata to nie gaz, ale nadmiar energii vata powoduje powstawanie wzdęć
- pita to nie żółć, ale siła, która przyczynia się do tworzenia żółci w ciele
- kapha to nie śluz tylko siła, która przejawiając się w ciele prowadzi do powstawania śluzu.
Krążące w ciele 3 dosze poprzez swoje połączenie, decydują o naszym prakriti, konstytucji psychofizycznej. Prakriti to unikalny zestaw właściwości odpowiadający dominującej doszy. Gdy w naszym ciele dominuje dosza vata, mówimy, że nasze prakriti to vata. A zatem, będziemy posiadali większość właściwości odpowiadających doszy vata: szorstka skóra, zimne dłonie i stopy, upodobanie do ruchu i częstych zmian, (pozytywne) pobudzenie umysłowe, itp.), ale również właściwości doszy pita i kapha.
Prakriti od momentu poczęcia, aż do końca naszego życia pozostaje niezmienna. Pod wpływem czynników zewnętrznych może jednak ulec zaburzeniu, wywołując stan nazywany vrikriti, czyli to co zaburzone.
Zatem stwierdzenie: „Jestem doszą vata?” będzie niepoprawne. Poprawne natomiast będzie zdanie: „Moje prakriti to vata”, „jestem typem vata”, „jestem konstytucji vata”. Testy, które znajdujemy w książkach nie są „testami na dosze”, tylko „testem do diagnozy prakriti”.
Newsletter
Zapisz się na newsletter, by otrzymywać ode mnie interesujące materiały o jodze i ajurwedzie oraz informacje o moich bieżących inicjatywach. Kliknij w poniższy przycisk!
Agnieszko, czy jest możliwa sytuacja, że jako młoda, zdrowa dziewczyna byłam pita a w wieku dojrzałym stałam się vata w wyniku zaburzenia i rozlegulowania?
Witaj Luiza,
nasze prakriti jest niezmienne przez całe nasze życie. Poprzez rózne czynniki zewnętrzne (środowsiko w którym żyjemy, klimat, wpływ innych ludzi, stres, itp) prakriti może ulec zmianie. ten stan zmieniony to wrikriti.
Odpowiadając na Twoje pytanie: jako młoda dziewwczyna mogłaś miec więcej cech typu pita, a potem pod wpływem czynników zewnętrznych (w tym diety, stylu życia) właściwości ulegają zmianie. Ale mimo wszystko Twoje prakriti pozostaje takie samo.
Co to znaczy , że energia vata jest „szorstka” ?
Taki termin pojawia się tez w tabeli smaków i ich odziaływaniu na dosze.
dzień dobry,
Energia może być zimna lub gorąca. A „szorstkość” to właściwość/ cecha.
Jedną z właściwości żywiołu powietrza obecnego w niektórych produktach jest szorstkość.
Można tą właściwość porównać do efektu jakie powstaje po noszenia ubrania, które jest szorstkie – ono podrażnia skórę. Podobnie działa pokarm „szorstki” – podrażnia układ pokarmowy. Produkty szorstkie w działaniu to produkty przede wszystkim zwiększające element powietrza w ciele. Ponadto szorstki to działanie podrażniające, ostre (w sensie raniące/ tnące). Dla niektórych jabłka są szorstkie i podrażniają układ pokarmowy powodując ból i np. wzdęcia. Dlatego lepiej je ugotować lub poddsić na ghee z dodatkiem cynamonu.
Bardzo serdecznie dzięuję za wyczerujące informacje .